_633_451.jpg)
Σήμερα υπάρχουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο καπνιστές στον κόσμο και, συνολικά, η χρήση των προϊόντων του καπνού αυξάνεται, με την επιδημία να μεταφέρεται στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Είναι γνωστός ο αιτιολογικός συσχετισμός του καπνίσματος με τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και με πολλές μορφές καρκίνου (πνεύμονα, ουροδόχου κύστης, λάρυγγα, κ.ά.).
Τα ευρήματα από μία σειρά μεγάλων ερευνών επιβεβαιώνουν τα οφέλη που προκύπτουν από τη διακοπή του καπνίσματος για την υγεία. Ύστερα από 15 χρόνια αποχής, οι πρώην καπνιστές έχουν σχεδόν τις ίδιες πιθανότητες θνητότητας με τους μη καπνιστές, ενώ ταυτόχρονα αποδεικνύεται ότι όσο νωρίτερα ένας καπνιστής διακόψει το κάπνισμα, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη που έχει στην υγεία του.
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Οφείλεται σε ανώμαλη φλεγμονώδη αντίδραση των πνευμόνων σε βλαβερά σωματίδια και αέρια, με τη συντριπτική πλειονότητα (85-90%) να οφείλεται στο κάπνισμα. Η ΧΑΠ έχει πάρει χαρακτήρες επιδημίας και, εφόσον ο πιο σοβαρός αιτιολογικός της παράγοντας είναι το κάπνισμα, η διακοπή του αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία της.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 80 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από μέτρια έως σοβαρή ΧΑΠ σε όλον τον κόσμο. Πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από ΧΑΠ το 2005, αριθμός που αντιστοιχεί στο 5% όλων των θανάτων, ενώ υπολογίζεται ότι έως το 2020 θα αποτελεί την τρίτη κατά σειρά αιτία θανάτου, παγκοσμίως. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο βαθμός εξέλιξης της ΧΑΠ μπορεί να μειωθεί στο ήμισυ όταν οι ασθενείς που είναι σε κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο σταματήσουν το κάπνισμα
Καρκίνος του πνεύμονα
Παρόλο που μπορεί να χρειαστούν 10-30 χρόνια αποχής για τους πρώην καπνιστές για να φτάσουν τους μη καπνιστές, σταματώντας το κάπνισμα οποιαδήποτε στιγμή μειώνεται σημαντικά αυτός ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα.
Καρδιαγγειακά νοσήματα
Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία θνητότητας παγκοσμίως από καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι καπνιστές έχουν τουλάχιστον διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης ισχαιμικής καρδιοπάθειας και διπλάσιο με τετραπλάσιο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος στο καρδιαγγειακό σύστημα έχουν τεκμηριωθεί εδώ και πολλά χρόνια. Ο κίνδυνος ανάπτυξης εμφράγματος του μυοκαρδίου μειώνεται ταχύτατα μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος μειώνεται κατά 50% περίπου μετά από έναν χρόνο αποχής και συνεχίζει να μειώνεται σταδιακά, έτσι ώστε μετά από 5-10 χρόνια να εξισώνεται με αυτόν που έχει ένα άτομο που δεν έχει καπνίσει ποτέ. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στο επίπεδο των μη καπνιστών μετά από πέντε χρόνια.
Πολλές μελέτες επιβεβαιώνουν τον αυξημένο κίνδυνο για τα νεογέννητα μητέρων που καπνίζουν και τη σχεδόν πλήρη αντιστροφή του κινδύνου όταν αυτές σταματήσουν νωρίς. Συγκεκριμένα, εάν οι καπνίστριες μητέρες σταματήσουν το κάπνισμα κατά τη διάρκεια ή και πριν από το πρώτο τρίμηνο της κύησης, η επίδραση του καπνίσματος που οδηγεί σε λιποβαρή νεογέννητα μπορεί να αντιστραφεί σχεδόν πλήρως.
Ακόμη, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και την επίδραση του καπνίσματος στην εξωτερική εμφάνιση. Οι βαρείς καπνιστές έχουν σχεδόν 10 φορές περισσότερες ρυτίδες σε σχέση με τους μη καπνιστές της ίδιας ηλικίας, τόσο γύρω από τα μάτια, όσο και γύρω από το στόμα, και επιπλέον παρουσιάζουν αφυδάτωση του δέρματος και διαταραχές όσφρησης, αλλοιώσεις που μπορούν να αναστραφούν με την όσο το δυνατό νωρίτερη διακοπή του καπνίσματος.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, καθημερινά εκπονούνται εκστρατείες ενημέρωσης κατά του καπνίσματος, ενώ λειτουργούν πολλά αντικαπνιστικά ιατρεία που προσφέρουν σημαντική βοήθεια στους καπνιστές. Υπάρχουν ειδικά προγράμματα που περιλαμβάνουν από την απλή συμβουλευτική παραίνεση μέχρι τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η έρευνα για την ανεύρεση ακόμη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων συνεχίζεται.
