Δυσκοιλιότητα

Για τους περισσότερους το -καθιερωμένο πλέον- ελληνικό πρωινό «καφές και τσιγάρο» είναι αρκετό. Άμεσο και αποτελεσματικό. Δεν είναι λίγοι, όμως, και όσοι χρειάζονται ιδιαίτερη προεργασία, συγκεκριμένες τροφές ή φαρμακευτικά σκευάσματα, για να… ξαλαφρώσουν!
Η δυσκοιλιότητα αποτελεί για πολύ κόσμο πρόβλημα, πολύ πιο σοβαρό απ’όσο πιθανώς υποψιάζεται κανείς.
Πέρα από την επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής, η οποία συνοδεύεται συχνά με πονοκεφάλους, φουσκώματα, καούρες, ημικρανίες, πόνους περιόδου κ.α., η δυσκοιλιότητα συνδέθηκε πρόσφατα και με τις καρδιοπάθειες. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, η οποία δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα στο ‘American Journal of Medicine’, γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που υποφέρουν από χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο καρδιοπάθειας σε σχέση με γυναίκες που είναι πιο «φυσιολογικές». Αυτό έχει να κάνει με την διατροφή τους, η οποία πιθανώς να είναι χαμηλή σε ίνες, αλλά και με την έλλειψη άσκησης, την υπέρταση ή την υψηλή χοληστερόλη.

Σημαντικό είναι, ωστόσο, να διευκρινιστεί πως η δυσκοιλιότητα είναι σύμπτωμα και όχι συγκεκριμένη αρρώστια. Μπορεί, δηλαδή, να είναι χρόνια αλλά και αιφνίδια και φυσικά μπορεί να -και πιθανώς έχει- συμβεί στον οποιοδήποτε. Η αλλαγή του περιβάλλοντος στις διακοπές, για παράδειγμα, είναι συχνή αιτία δυσκοιλιότητας –χωρίς να είναι η μοναδική. Απευθυνόμαστε στους ειδικούς για να μας εξηγήσουν τι ακριβώς σημαίνει να είναι κανείς δυσκοίλιος, γιατί συμβαίνει αυτό και με ποιους τρόπους αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα.

Τι σημαίνει δυσκοιλιότητα; Σύμφωνα με την κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο κ. Μαρία Κολοτούρου, «Αν και δεν υπάρχει κάποιος γενικά αποδεκτός ορισμός μπορούμε να πούμε ότι δυσκοιλιότητα χαρακτηρίζεται η μη φυσιολογική συχνότητα κενώσεων η οποία συνοδεύεται και από χαρακτηριστικά όπως η αίσθηση ατελούς κένωσης και τα σκληρά κόπρανα. Πρακτικά, αν ένα άτομο έχει λιγότερες από 3 κενώσεις την εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να έχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας.»

Ποιους απασχολεί; Σύμφωνα με τον επικ. Καθηγητή Χειρουργικής κ. Ι. Καραϊτιανό, η δυσκοιλιότητα ταλαιπωρεί το 15% κατά μέσο όρο, του πληθυσμού στον δυτικό κόσμο. Εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους. Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα, το 16% του πληθυσμού αναφέρει δυσκοιλιότητα μέσα στον τελευταίο χρόνο, ποσοστό που αυξάνεται στο 20% σε αναφορά του συμπτώματος, τουλάχιστον μία φορά στο παρελθόν. Ανησυχητικό, πάντως, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι το γεγονός ότι μόνο οι μισοί από όσους αντιμετωπίζουν πρόβλημα δυσκοιλιότητας συμβουλεύονται γιατρό, ενώ πολλοί από αυτούς, ιδιαίτερα άτομα άνω των 45-50 ετών, το θεωρούν φυσιολογικό όσο μεγαλώνουν.

Γιατί και πότε συμβαίνει; Ο δρ. Καραϊτιανός υποστηρίζει ότι η δυσκοιλιότητα είναι σύμπτωμα που μπορεί να αποτελεί εκδήλωση πολλών παθήσεων: Οξεία δυσκοιλιότητα μπορεί να συμβεί όταν υπάρξει κάποια αλλαγή στον τρόπο ζωής, όπως ταξίδια, διακοπές ή αλλαγή δουλειάς ή όταν το άτομο αντιμετωπίζει έντονο άγχος. Η έλλειψη -ή μείωση- άσκησης επιβαρύνει, επίσης, την δυσκοιλιότητα.

Μπορεί επίσης να συμβεί με τη χορήγηση ενός νέου φαρμάκου, π.χ. αντιόξινα, αντιυπερτασικά ή αντικαταθλιπτικά. Ακόμα, μπορεί να εκδηλωθεί λόγω προοδευτικής απόφραξης σε κάποιο σημείο του εντέρου από πολύποδες, καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους. Στην τελευταία περίπτωση απαιτείται διαγνωστική διερεύνηση και πιθανά χειρουργική αντιμετώπιση. Οι γυναίκες έχουν συχνά προβλήματα δυσκοιλιότητας στην περίοδο της κύησης, πριν ή μετά την εμμηνόπαυση.

Επιπλέον, κάποιες ασθένειες, όπως νευρολογικές παθήσεις ή παθήσεις που προκαλούν παραμονή στο κρεβάτι, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια δυσκοιλιότητα και πρέπει να αντιμετωπισθούν με μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή.

Πώς αντιμετωπίζεται η δυσκοιλιότητα; Αν η δυσκοιλιότητα που αντιμετωπίζει κανείς είναι ήπια, ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος κ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου συστήνει μερικούς εύκολους, φυσικούς και αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής της:

*Φυτικές ίνες: Καταναλώνετε καθημερινά τροφές πλούσιες σε διαλύτες –μήλα, καρότα, φράουλες, εσπεριδοειδή, όσπρια, βρώμη, οι οποίες συμβάλλουν μερικώς στην αντιμετώπιση του προβλήματος και κυρίως αδιάλυτες –δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, σιτάρι, δαμάσκηνα.
*Υγρά: Μεταφέρουν τις άχρηστες ουσίες και κάνουν τα κόπρανα πιο μαλακά, ενώ ενισχύουν και την κινητικότητα του εντέρου. Ο καφές, τα αναψυκτικά με καφεΐνη και το τσάι επιτείνουν την εντερική κινητικότητα. Το σώμα μας χρειάζεται 2 με 2,5 λίτρα υγρών ημερησίως.
*Μέλι: Η περιεκτικότητά του σε πρεβιοτικά (ολιγοσακχαρίτες και ινουλίνη) συμβάλουν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Προσπαθήστε να το εντάξετε στην καθημερινή διατροφή σας.
*Βασιλικός: Είναι ευεργετικός ενάντια σε όλες τις παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, γιατί περιέχει φλαβονοειδή και αιθέρια έλαια που φαίνεται να ενεργοποιούν την κινητικότητα του εντέρου.
*Λάδι: Το ελαιόλαδο συμμετέχει στην καλή υγεία του εντέρου. Μην παραλείπετε το λάδι στο διαιτολόγιό σας, ακόμα και αν κάνετε κάποια δίαιτα για απώλεια βάρους.
*Γιαούρτι: Το γιαούρτι και ακόμα περισσότερο το ξυνόγαλο, περιέχουν προβιοτικούς οργανισμούς (κυρίως bifido βακτήρια και λακτοβάκιλλους) που συμμετέχουν καθοριστικά στη διατήρησης της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας.

Σε περιπτώσεις, όμως, που η δυσκοιλιότητα επιμένει απαιτείται συχνά και χρήση φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή υπακτικών φαρμάκων και ιδιαίτερα όσων περιέχουν τη δραστική ουσία δισακοδύλη. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη κλινική μελέτη που διεξήχθη από την Boehringer – Ingelheim, η δισακοδύλη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, αυξάνει την συχνότητα και αποκαθιστά την τακτική λειτουργικότητα του εντέρου. Ρωτήστε τον φαρμακοποιό σας για τέτοιου είδους υπακτικά. Επίσης, ασφαλή και με άμεσο αποτέλεσμα είναι και τα υπόθετα γλυκερίνης, τα οποία ωστόσο δεν ενδείκνυνται και συνεχή αλλά για περιστασιακή χρήση. Φυσικά, αν το πρόβλημα επιμένει θα πρέπει να απευθυνθείτε σε γαστρεντερολόγο.