Ήρθε η ώρα να επιστρέψεις από τις υπέροχες καλοκαιρινές διακοπές σου αλλά και μόνο στην ιδέα του να ξαναμπείς σε πρόγραμμα, νιώθεις την καρδιά σου -κυριολεκτικά- να αντιδρά. Παράλληλα, δεν κοιμάσαι καλά, δεν έχεις ιδιαίτερη όρεξη να κάνεις οτιδήποτε και η ψυχολογία σου κάνει... χαμηλές πτήσεις. Ο λόγος; Μπορεί το μυαλό σου να είναι ακόμα στο νησί και στις ώρες χαλάρωσης που πέρασες στην παραλία ή τον απογευματινό σου περίπατο στο βουνό, αλλά η πραγματικότητα σού χτυπάει την πόρτα με τις διάφορες επαγγελματικές και προσωπικές υποχρεώσεις που πρέπει να διευθετηθούν άμεσα.
Τα καλά νέα είναι ότι δεν χρειάζεται να ανησυχείς γιατί αυτό που σου συμβαίνει είναι απόλυτα φυσιολογικό. Κι έχει και όνομα: το στρες της επιστροφής. Παρακάτω θα βρεις 14 έξυπνους και αποτελεσματικούς τρόπους για να το καταπολεμήσεις. Έτοιμη λοιπόν; Ξεκινάμε...
1. Προγραμμάτισε σωστά
Ο προγραμματισμός μιας ομαλής επιστροφής είναι το Α και το Ω για να περάσει κανείς... ξώφαλτσα από τη μελαγχολία και την κατάθλιψη της επιστροφής. Να θυμάσαι το χρυσό κανόνα: μην επιστρέψεις αμέσως στη δουλειά. Είναι απαραίτητο ένα διάστημα προσαρμογής 2 -3 ημερών, που θα κάνει την επαναφορά από τις διακοπές πιο ομαλή.
2. Δες το θετικά
Ενδεχομένως, να σου φαίνεται δύσκολο να το κάνεις πράξη αλλά οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η θετική σκέψη αποτελεί το καλύτερο όπλο για να ξεπεράσεις το άγχος και τη μελαγχολία της επιστροφής. Σύμφωνα με έρευνες, τα αισιόδοξα άτομα ζουν περισσότερο συγκριτικά με τα εκείνα που είναι απαισιόδοξα. Επιπλέον, σε μία έρευνα που διεξήγαγαν Ολλανδοί ερευνητές διαπιστώθηκε ότι η θετική σκέψη βελτιώνει την υγεία και την ψυχολογία σου, «εξοντώνοντας» σε σημαντικό βαθμό τα ψυχοσωματικά συμπτώματα του άγχους καθώς και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όταν, λοιπόν, γυρίσεις από τις διακοπές σου και έρθεις σε επαφή με τους ακόμα- απλήρωτους λογαριασμούς σου, πάρε μια βαθιά ανάσα και θυμήσου ότι η πάντα χαρούμενη Πολυάννα δεν είχε και τόσο άδικο.
3. Σκέψου την (επαγγελματική) πορεία σου
Μπορεί ο Ιανουάριος να θεωρείται τυπικά η αρχή του έτους, αλλά ο Σεπτέμβριος είναι ένας μήνας εσωτερικής αναζήτησης και μελλοντικού σχεδιασμού: τα παιδιά γυρίζουν στο σχολείο και εσύ επιστρέφεις στη δουλειά. Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να ξανασκεφτείς τα επαγγελματικά σου σχέδια; Σίγουρα, ζούμε σε χαλεπούς οικονομικούς καιρούς, αλλά είναι γεγονός ότι το άγχος της επιστροφής στη δουλειά βλάπτει σοβαρά την υγεία σου. Σύμφωνα με μία βρετανική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 10.000 δημοσίους υπαλλήλους, τα υψηλά ποσοστά επαγγελματικού άγχους αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσεις το μεταβολικό σύνδρομο το οποίο συνδέεται άμεσα με τις καρδιακές παθήσεις καθώς και με το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Φυσικά, δεν χρειάζεται να πάρεις βιαστικές αποφάσεις, αλλά καλό θα ήταν να ψάχνεις για εναλλακτικές προτάσεις- ειδικά αν το αφεντικό σου σου κάνει τη ζωή κόλαση.
4. Άκουσέ τη... στέρεο
Υποθέτουμε ότι γνωρίζεις ήδη τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής. Πολλοί ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μουσική βοηθά ιδιαίτερα στον έλεγχο του άγχους. Επιπλέον, κατευνάζει τη μελαγχολία που νιώθεις. Συγκεκριμένα, τα κομμάτια με έντονο, γρήγορο και χαρούμενο ρυθμό (γνωστό ως adagio στην κλασική μουσική), βελτιώνουν σημαντικά τη διάθεσή σου ενώ, παράλληλα, αυξάνουν την εγκεφαλική λειτουργία. Έτσι, σε βοηθούν να αποκτήσεις την ίδια πολυπόθητη εσωτερική ηρεμία και χαλάρωση που παρατηρείται σε περιπτώσεις βαθύ διαλογισμού και νιρβάνας. Καλό, λοιπόν, θα ήταν όταν θέλεις να μειώσεις το άγχος σου, να βάζεις τη μουσική που άκουγες και στις διακοπές σου να παίζει, προκειμένου η προσαρμογή σου στην πραγματικότητα να γίνει πιο εύκολα και μελωδικά.
5. Κάν' το όπως οι Μεξικάνοι
Σύμφωνα με έρευνες, τα πικάντικα φαγητά συμβάλλουν ουσιαστικά στην αποτελεσματική βελτίωση της διάθεσής σου. Σε γενικές γραμμές, το τσίλι (μία μικρή, κόκκινη, καυτερή πιπεριά που συναντάται συχνά στην ιταλική και κυρίως στη Μεξικάνικη κουζίνα) αυξάνει την παραγωγή και την απελευθέρωση των ενδορφινών και συγκεκριμένα της σεροτονίνης, δηλαδή των νευροδιαβιβαστών που ρυθμίζουν τη διάθεση. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι η κατανάλωση πικάντικων και ελαφρώς καυτερών πιάτων, σε βοηθά να νιώθεις ευεξία και χαρά. Οπότε, την επόμενη φορά που θα έχεις τις «μαύρες» σου, ρίξε στο φαγητό σου λίγο πιπεράκι παραπάνω.
6. Γέλα... για την ψυχή σου
Γενικά, το γέλιο έχει εξαιρετικά ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία σου. Στην περίπτωση του άγχους που σου προκαλεί η προσαρμογή στην καθημερινότητα μετά τις διακοπές, έχει ακόμα περισσότερες. Οι ειδικοί διατείνονται ότι το γέλιο μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης στον οργανισμό σου, της ορμόνης που συνδέεται με την εμφάνιση του άγχους. Επίσης, σύμφωνα με μία έρευνα του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου της Λόμα Λίντα, το γέλιο αυξάνει σημαντικά την απελευθέρωση ενδορφινών και, ταυτόχρονα, ενεργοποιεί την παραγωγή Τ λεμφοκυττάρων, τα οποία κατέχουν κεντρικό ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς καταπολεμούν τις ιώσεις. Αν έχεις, λοιπόν, ανάγκη να χαλαρώσεις και να ανεβάσεις την πεσμένη διάθεσή σου, δεν έχεις παρά να πας μία βόλτα με την αγαπημένη σου φίλη που σε κάνει να λύνεσαι στα γέλια με τις απίθανες ιστορίες που διηγείται και να περάσεις καλά.
7. Πιες τσάι και μέντα
Τα άτομα που καταναλώνουν καθημερινά ένα φλιτζάνι τσάι ή μέντα τείνουν να εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα τους σε σχέση με εκείνα που προτιμούν ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη (όπως ο καφές και τα αναψυκτικά). Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τόσο το τσάι όσο και η μέντα περιέχουν φλαβονοειδή, ουσίες που έχουν ισχυρή καταπραϋντική δράση για τον οργανισμό.
8. Κάνε περισσότερο σεξ
Η ερωτική επαφή έχει ευεργετικές ιδιότητες και για την ψυχολογία σου. Σε με μία βρετανική έρευνα που διενεργήθηκε σε δείγμα 18.418 σεξουαλικά ενεργών ατόμων, διαπιστώθηκε ότι η ερωτική πράξη και η κορύφωσή της επικουρούν τη διαδικασία απελευθέρωσης σεροτονίνης και ενδορφινών. Αυτό σημαίνει ότι μετά το πέρας της ερωτικής συνουσίας, νιώθεις πιο ικανοποιημένη, χαλαρή και -κυρίως- χαρούμενη για αρκετές ώρες.
9. Μπες σε πρόγραμμα
Έχει διαπιστωθεί ότι τα άτομα που είναι πιο δραστήρια και νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο της καθημερινής ζωής τους, παρουσιάζουν άγχος, μελαγχολία και κατάθλιψη σε μικρότερο βαθμό συγκριτικά με τα άτομα που δεν έχουν χόμπι ή κάποια άλλη ασχολία που να «σπάει» τη ρουτίνα τους. Αυτό τουλάχιστον διατείνονται οι ειδικοί. Συγκεκριμένα, σε περιόδους προσαρμογής είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζεις ότι μπορείς να βρεις καταφύγιο σε μία αγαπημένη ασχολία (π.χ. ζωγραφική, εκμάθηση ξένων γλωσσών ή και extreme sports). Αυτή σου δίνει το καλύτερο κίνητρο για να μπεις σε πρόγραμμα με τον πιο ευχάριστο τρόπο. Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα να ξεκινήσεις εκείνα τα μαθήματα χορού που αναβάλεις από πέρσι με τη δικαιολογία ότι δεν έχεις καθόλου χρόνο;
10. Ανάλυσέ το
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα άτομα που έχουν στενές επαφές με τον κοινωνικό τους περίγυρο και διατηρούν καλές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους τους έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιακά νοσήματα και κρίσεις άγχους. Με βάση μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2005, οι γυναίκες τείνουν να εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά άγχους- ειδικά σε περιπτώσεις ξαφνικών γεγονότων συγκριτικά με τους άνδρες. Αυτό μεταφράζεται σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό τους και, σε ακραίες περιπτώσεις, στην εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας. Επομένως, η καλύτερη λύση για να αντιμετωπίσεις το άγχος σου είναι να αναζητήσεις ανοιχτά, μέσω της συζήτησης, την υποστήριξη των αγαπημένων σου ατόμων.
11. Περπάτησε, για το καλό σου
Η άσκηση εντείνει το αίσθημα ευεξίας ενώ, παράλληλα, σε γεμίζει ενέργεια. Πρόσφατες έρευνες έχουν καταλήξει στο γεγονός ότι η συστηματική άσκηση αυξάνει την παραγωγή νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης οι οποίες, με τη σειρά τους, δρουν ενάντια στην κόπωση και σε κάνουν να νιώθεις πιο δραστήρια. Επίσης, συμβάλλουν σημαντικά στην απελευθέρωση σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που ενισχύει θετικά τη διάθεσή σου. Αν θέλεις, λοιπόν, να τονώσεις το ηθικό σου, δεν έχεις παρά να κάνεις ένα χαλαρό περίπατο (περίπου 20 λεπτά).
12. Μάσησε ελεύθερα
Την επόμενη φορά που θα νιώσεις έτοιμη να σκάσεις, βάλε μια τσίχλα στο στόμα σου για να ανακουφιστείς στη στιγμή από την ένταση, συμβουλεύουν οι ερευνητές του Παν/μίου Νορθούμπρια στην Αγγλία. Υπό συνθήκες μέτριου άγχους, τα άτομα που μασούσαν τσίχλα είχαν 12% χαμηλότερη κορτιζόλη στο σάλιο τους από εκείνα που δεν μασούσαν, ενώ ένιωθαν και μεγαλύτερη ζωντάνια. Γιατί; Σε παλαιότερα πειράματα βρέθηκε ότι το μάσημα της τσίχλας αυξάνει τη ροή του αίματος και τη δραστηριότητα των νεύρων στον εγκέφαλο. Φρόντισε μόνο η τσίχλα σου να είναι χωρίς ζάχαρη και να μην υπάρχει δίπλα σου άνθρωπος που ενοχλείται από το χαρακτηριστικό ήχο της μάσησής της, διαφορετικά θα βρεις κι άλλους λόγους να αγχώνεσαι.
13. Ξέχνα αυτά που ήξερες
Ο καφές, το αλκοόλ και το τσιγάρο είναι το τρίπτυχο της προσωρινής ανακούφισης, αλλά στην ουσία της συστηματικής αυτοκαταστροφής κάθε αγχωμένου. Μέχρι τρία φλιτζάνια καφέ την ημέρα μπορεί να σε τονώνουν, σε μεγαλύτερες ποσότητες όμως ο καφές σού προσφέρει ακριβώς τα ίδια συμπτώματα με το στρες (ταχυπαλμία, νεύρα κ.ά.). Το αλκοόλ μπορεί να είναι η ευκολότερη λύση κατά της αϋπνίας, σε κάνει όμως να ξυπνάς ξαφνικά στα μαύρα χαράματα από την ένταση. Για το κάπνισμα τι να πρωτοπούμε; Στην προκειμένη, ας περιοριστούμε απλώς, στο ότι ένα τσιγάρο μπορεί να σε ξεγελάει ότι σε «ηρεμεί», αλλά ένα πακέτο την ημέρα, το μόνο που κάνει είναι να διατηρεί την κορτιζόλη σου στα ύψη κι εσένα στα τάρταρα του άγχους. Προτίμησε την τσίχλα, που λέγαμε παραπάνω.
14. Ζήτα συγγνώμη
Είσαι στα «μαχαίρια» με τη μητέρα σου; Κι όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό μπορεί να σου προκαλεί περισσότερο άγχος από ό,τι νομίζεις - ειδικά τώρα που έχεις επιστρέψεις από τις διακοπές και έχει αρχίσει να σου λείπει η παρουσία της. Μήπως έχει έρθει η ώρα να της ζητήσεις συγγνώμη; Σύμφωνα με μία έρευνα του Πανεπιστημίου του Στάντφορντ, το 70% των ατόμων που μπαίνουν στη διαδικασία συγχώρεσης, αναφέρουν ότι ξαναβρήκαν την ψυχική τους γαλήνη, θέτοντας υπό έλεγχο το αίσθημα μελαγχολίας, ενώ εμφάνισαν μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης.